Sygnety Herbowe i ich historia
Pierwsze sygnety herbowe pojawiły się już w średniowieczu i były używane do zabezpieczania dokumentów i listów, aby potwierdzić ich autentyczność. Sygnety herbowe często przedstawiały po prostu wizerunki herbów rodowych i monogramów. Były szczególnie popularne wśród rodów arystokratycznych i szlacheckich. Noszenie sygnetu herbowego było wyrazem prestiżu, przynależności do danej grupy społecznej i podkreślaniem statusu społecznego.
Sygnety herbowe często były przekazywane z pokolenia na pokolenie jako ważne dziedzictwo.
Choć noszenie sygnetów herbowych nie jest już tak powszechne jak w przeszłości, wciąż są one używane przez niektóre rodziny o korzeniach arystokratycznych i szlacheckich. Mogą być wykorzystywane podczas oficjalnych ceremonii, ślubów, czy rodzinnych wydarzeń.
Sygnety w Polsce
Jak na całym świecie tak i w Polsce sygnety herbowe pojawiły się w użyciu ok XII w. n. e i nie będzie zaskoczeniem, że służyły do potwierdzania autentyczności pism. Do ulubionych przez polską szlachtę kamieni, z których wykonywało się „oczka herbowe” był krwawnik. Krwawnik to szaro-czarny kamień, który pozostawia czerwonawą kreskę przy potarciu kartki.
Poniżej obraz Marcello Bacciarelliego – Portret Stanisława Augusta z klepsydrą:
Największy rozwój biżuterii patriotycznej przypadł na okres tzw. rewolucji moralnej oraz żałoby narodowej przed powstaniem styczniowym. W latach 1861-1862 ukształtował się kanon symboliki patriotycznej, który przetrwał klęskę powstania, umocnił się przed i w czasie pierwszej wojny światowej i wszedł do symboliki Odrodzonej Polski w 1918 roku. Po powstaniu kościuszkowskim pojawiły się pierścienie sygnetowe z wizerunkiem Kościuszki. W czasie Powstania Listopadowego noszono sygnety z inskrypcjami patriotycznymi, takimi jak „Za Ojczyznę i Wolność” lub „Bóg – Honor – Ojczyzna”. Pierścienie te nosili powstańcy, jako symbol walki o niepodległość. W Powstaniu Styczniowym pojawiły się sygnety z motywem biało-czerwonej flagi i godła, które symbolizowały dążenie do niepodległości i walkę z zaborcami. Legiony Polskie działające podczas I wojny światowej miały swoje charakterystyczne sygnety, które reprezentowały dążenie do odzyskania niepodległości i walkę o Polskę. W czasie Powstania Warszawskiego noszono sygnety z godłem Polski Walczącej lub godłem Armii Krajowej. Były one symbolem oporu i determinacji Polaków walczących przeciwko okupantom niemieckim.
A jak zapatrywano się na noszenie sygnetów herbowych w XX wiecznej Polsce? Mieczysław Rościszewski w swoim “Dobrym tonie. Szkole pożycia z ludźmi wszelkich stanów w stosunkach poufnych i ceremonjalnych” z 1920 r. napisał: “Herbowe pierścienie z pieczątkami na krwawnikach i t. zw. złote sygnety wyszły zupełnie z mody i stanowią przywilej jedynie mężczyzn poważnych wiekiem“. Z kolei Konstancja Hojnacka w swojej książce “Współżycie z ludźmi. Kodeks towarzyski” z 1939r. stwierdziła: “O biżuterii u mężczyzn nie można mówić. Obrączka, dyskretny sygnet ani zegarek nią nie jest — a poza tym chyba dyskretne spinki z prawdziwych pereł przy koszuli frakowej. Wszystko co ponadto — będzie za dużo“. Wszyscy byli zgodni co do tego, że sygnetów z monogramami nie powinny nosić osoby, które nie mają prawa do herbu, a ówcześnie za sygnety uznawane były wyłącznie pierścienie zawierające herby i monogramy. Nieco później podejście do nazewnictwa się zmieniło.
W pierwszych latach po II wojnie światowej i we wczesnym PRL, noszenie sygnetu herbowego mogło skończyć się pobytem w jednym z więzień UB albo nawet śmiercią. Noszenie innych sygnetów w PRL-u nie było powszechne i ograniczało się do pewnych grup społecznych. Osoby związane z partią komunistyczną, członkowie organizacji młodzieżowych czy pracownicy państwowych instytucji mogli nosić sygnety jako oznakę przynależności i lojalności. Pojawiły się też męskie pierścienie z „oczkiem” – zwykle z czarnym kamień onyksem, bez herbu i bez monogramu. Wtedy nie nazywano ich sygnetami (nie przedstawiały żadnego „signum”) a pogardliwie określano je “ślizgawkami”.
Przełom lat 80 i 90 przywraca popularność sygnetom rodowym. Polacy rozpoczęli poszukiwania korzeni, herbów i śladów ciągłości swoich rodów. Jedni kierowali się czystymi pobudkami i chęcią odnalezienia swojej przeszłości i tożsamości, inni, tak zwani „herbowi uzurpatorzy”, snobizmem, kupując sobie herby i próbując podszyć się pod dawne szlacheckie rody.
W latach 2000 zmienił się wizerunek mężczyzny i spojrzenie na męską modę i biżuterię. Ludzie chętnie noszą liczne pierścionki (również na kciukach!) jako modne akcesoria. W Polsce sygnety noszone były przez szlachtę na palcu serdecznym lewej dłoni. Z kolei zwyczaj angielski nakazywał noszenie sygnetu na małym palcu. Współczesne noszenie sygnetów jest bardziej elastyczne i indywidualne. Ludzie eksperymentują z różnymi sposobami zakładania sygnetów, dostosowując je do swojego stylu i upodobań. To daje im możliwość wyrażania swojej kreatywności i osobistego stylu poprzez ten unikalny element biżuterii.
Bardzo ciekawym i mało znanym przykładem zastosowania sygnetu herbowego był akt podpisania Traktatu Wersalskiego w czerwcu 1919 r. Dwóch przedstawicieli Polski — Roman Dmowski i Ignacy J. Paderewski przyłożyli na dokumencie odcisk w laku pieczęci herbowych.
Właściciele Sygnetów
Przez wieki noszenie sygnetów było zarezerwowane dla osób o wysokim statusie społecznym, takich jak monarchowie, arystokracja, wysocy rangą wojskowi. Sygnety były również często dziedziczone w rodzinach.
Współcześnie sygnety noszone są niezależnie od ich statusu społecznego czy płci. Celebryci, influencerzy i projektanci mody zaczęli prezentować sygnety jako modowy element, co przyczyniło się do wzrostu popularności tych akcesoriów. Noszenie sygnetów stało się symbolem indywidualności i stylu. Współczesne kobiety zaczęły eksperymentować z męskimi akcesoriami, aby wyrazić siebie. Sygnety stały się dla nich modnym elementem biżuterii, który dodaje charakteru i oryginalności. Nie bez znaczenia są walory estetyczne. Nikt nie utożsamia już sygnetów z monogramami i herbami.
Co sprawiło, że sygnety stały się tak popularne?
Moda często przechodzi cykle, w których przeszłe style i trendy powracają. Sygnety, ze względu na swoje historyczne korzenie i tradycyjne znaczenie, przyciągają uwagę osób zainteresowanych retro estetyką ale i awangardą. Sygnety są doskonałym sposobem na wyrażenie swojej indywidualności i osobistego stylu. Dzięki możliwości personalizacji staje się unikatowym dodatkiem. Z uwagi na dużą formę pozostawia artystom pole do kreatywnej twórczości. Sygnety są zazwyczaj wykonane z wysokiej jakości materiałów takich jak złoto, srebro lub platyna, co nadaje im elegancji, klasy i ponadczasowości.
Swój pierwszy sygnet wykonałam ponad 7 lat temu. Obecnie ta kolekcja obejmuje kilkadziesiąt wzorów w bardzo różnej stylistyce. Tworzę bardzo okazałe sygnety inspirowane secesją i twórczością Alfonsa Muchy, masywne sygnety przedstawiające góry, czy organiczne sygnety z dużymi kamieniami. Nie brakuje też klasyki i minimalizmu. Muszę przyznać, że robienie sygnetów sprawi mi coraz więcej przyjemności i satysfakcji. Sygnety zaprojektowane przeze mnie możecie zobaczyć TUTAJ.
Skomentuj